مسئول آتی سیاست خارجی اتحادیه اروپا میگوید این اتحادیه باید به روابط نزدیک ایران، چین و کرۀ شمالی با روسیه توجه ویژهای داشته باشد.
کایا کالاس، نخستوزیر پیشین استونی که سهشنبه ۲۲ آبانماه در بروکسل و در جمع اعضای پارلمان اروپا سخن میگفت، همچنین نسبت به پیشداوری دربارهٔ رویکرد دونالد ترامپ در قبال جنگ اوکراین هشدار داد.
این سیاستمدار ۴۷ ساله که قرار است تا چند هفتۀ دیگر جایگزین جوزپ بورل شود، از کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواست که در قبال روابط چین و روسیه، بهخصوص حمایت پکن از مسکو در جنگ با اوکراین، با سختگیری و جدیت بیشتری عمل کنند.
خانم کالاس خطاب به حاضران در جلسۀ استماع پارلمان اروپا تأکید کرد که روسیه، بدون حمایت چین قادر به ادامۀ جنگ با قدرت فعلی نخواهد بود.
نخستوزیر پیشین استونی، با تأکید بر اینکه پکن باید بهدلیل تأمین مواد اولیۀ تسلیحات و مهمات برای روسیه، و کمک به کرملین برای دور زدن تحریمهای اتحادیه اروپا «هزینۀ بیشتری» بپردازد، به اهمیت نقش ایران و کرۀ شمالی در حمایت از مسکو هم اشاره کرد.
این منتقد جدی ولادیمیر پوتین با اشاره به متهم بودن ایران به تأمین موشک و پهپاد برای روسیه، خواستار «رویکردی تازه» و تدوین «برنامهای قاطعانهتر» در قبال تهران شد.
اتحادیه اروپا ایران ایر و معاون وزیر دفاع ایران را تحریم کرد
روابط تهران و اتحادیه اروپا طی سالهای اخیر با روندی افولی روبرو بوده است. سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی با موشکهای سپاه پاسداران، حمایت نظامی جمهوری اسلامی از کرملین در جنگ علیه اوکراین، حملات موشکی و پهپادی به اسرائیل، متهمبودن تهران به تلاش برای ربایش یا قتل شهروندان یا ساکنان اتحادیه اروپا بهدلیل انتقاد از جمهوری اسلامی، از جمله مواردیاست که به سردشدن روابط دو طرف دامن زده است.
خانم کالاس همزمان با تأکید بر نیاز به افزایش بودجه دفاعی اعضای اتحادیه گفت این موضوع که ایران، کرۀ شمالی و روسیه بتوانند بیش از ایالات متحده و ۲۷ کشور عضو اتحادیۀ اروپا مهمات تولید کنند، غیر قابل قبول است.
از آغاز تهاجم نظامی روسیه علیه اوکراین نزدیک به سه سال پیش، اتحادیه اروپا در قالب کمکهای نظامی، نقدی و بشردوستانه، بیش از ۱۳۰ میلیارد دلار در اختیار کییف قرار داده است. این بلوک سیاسی همچنین از خردادماه ۱۴۰۳، رایزنیها برای آغاز مسیر طولانی عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا را هم کلید زد؛ تصمیمی که در سخنان کایا کالاس هم بر آن تأکید شد.
نیاز به همکاری با دولت دوم دونالد ترامپ
حمایت کامل از اوکراین «تا هر زمانی که لازم باشد»، تقویت ارتباط با دونالد ترامپ، و موضعگیری قاطعانه در قبال چین، محورهای اصلی سخنان کایا کالاس در جلسه سهساعتۀ استماع در پارلمان اروپا را تشکیل میداد.
پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و اشارات پیشین او در زمینهٔ توقف یا کاهش حمایت مالی و تسلیحاتی واشینگتن از کییف از یکسو، و صحبتهای برخی از نزدیکان رئیسجمهور منتخب آمریکا دربارهٔ نیاز به پایان سریع جنگ حتی به قیمت واگذاری بخشهایی از خاک اوکراین به روسیه، باعث نگرانی فزایندهای در میان اعضای اتحادیه اروپا شده است.
نتیجه انتخابات آمریکا چه تأثیری بر اروپا میگذارد؟
در پیامی آشکار خطاب به دولت آتی ایالات متحده، خانم کالاس تأکید کرد که واشینگتن نمیتواند بدون درنظر گرفتن اوکراین، صرفاً روی چین تمرکز کند؛ چراکه- به گفتۀ او- «این دو موضوع، با هم مرتبط هستد».
نخستوزیر پیشین استونی در توضیح این رویکرد، گفت: «اگر ایالات متحده از عملکرد چین یا دیگر بازیگران بینالمللی نگران است، باید در مورد شیوۀ واکنش به جنگ روسیه علیه اوکراین هم حساسیت نشان دهد».
مسئول آتی سیاست خارجی اتحادیه اروپا با اشاره به «تهدید نظم جهانی مبتنی بر قانون از سوی روسیه، چین، ایران و کرۀ شمالی»، و از جمله اعزام احتمالی سربازان کرۀ شمالی به جبهههای جنگ روسیه علیه اوکراین، تأکید کرد که «اتحادیه اروپا و ایالات متحدۀ آمریکا، در سایۀ همکاری و ایستادن کنار هم، قویتر و امنتر خواهند بود».
کایا کالاس برای شروع رسمی کارش بهعنوان جانشین جوزپ بورل، به چراغ سبز پارلمان اروپا نیاز دارد.